Dr. İbrahim BAZ: Sanal Âlemde Tasavvuf

Sanal Âlemde Tasavvuf

Prof. Dr. İbrahim BAZ

Tasavvuf Dergisi, Ankara, 2002, sayı: 8, s. 147-156

Hızla gelişen teknoloji, bir yandan günlük hayatımızın her ânını etkileyip eli­mizdeki vazgeçilmez zannettiğimiz değerlerimizi alıp götürürken, diğer yandan insanlara yeni imkânlar sunmaktadır.

Yaşadığımız 21. yüzyılın en önemli gelişmelerinden biri de kuşkusuz inter­nettir. Özellikle zaman kullanımı açısından büyük kolaylıklar sağlayan bu sanal âlem; İslâm tarihine baktığımızda, ilim tahsili veya tasavvufi terbiye için seyahat etmemiş ve bugün bize imkânsız gibi görünen zorluklara katlanmamış âlimin neredeyse bulunmadığı göz önüne alınırsa, öncelikle akademik çalışma yapan­lar açısından gün geçtikçe daha büyük bir önem arz edecektir. Bu maksatla biz de, internetteki tasavvuf ve tasavvufi site adresleri hakkında kısa bilgiler vererek bu noktaya dikkat çekmek istedik. Hemen belirtmek gerekir ki, yüzyıllardır İs­lâm’ın tebliği hususunda büyük gayretleri olan tasavvufi grupların, bu konuda İnternet’ten de çok güzel bir şekilde istifade ettikleri görülmektedir.

Burada verilen bilgiler bir giriş niteliğindedir ve bütün sitelerin tanıtılması bu yazının boyutlarını aşmaktadır. Öncelikle tasavvuf hakkındaki Türkçe sitelerin en kapsamlısı gibi gözüken www.sufism.20m.com hakkında bilgi vererek başla­yalım.

www.sufism.20m.com

Web sitesi, içeriğinde de belirtildiği gibi 1 Muharrem 1421 [6 Nisan 2000] gü­nü yeni hicri yıl başlarken www üzerinde yerini almıştır. İngilizce bir versiyonu da bulunan sitenin, resim ve fotoğraf içermeyen http://sufi.20m.com. Şeklinde ikinci bir adresi mevcuttur. Sitenin ana başlıkları kısaca şöyledir:

  1. İslâm’ın Ana Kaynaklan
  2. Tasavvufun Temel Kavramları: Burada, tasavvuf literatürünün önemli kav­ramları, Abdulkadir es-Sûfi’nin Türkçe’ye Yüz Basamak [1]  olarak tercüme edilen eserine yer verilmiştir.
  1. Tasavvufun Seçkin Simalarından Örnekler ve Sohbetler: Bu bölümde Râbiatü’l-Adeviyye (ö. 185/801), Hallâc-ı Mansur (ö. 309/921) gibi ilk sûfilerinden baş­layarak Ahmed Yesevî (ö. 562/1166), Şâh-ı Nakşbend (ö. 791/1388) gibi tarikat ku­rucuları ve yakın geçmişte rahmet-i Rahmân’a kavuşan Es’ad Coşan Hocaefendi (ö. 4 Şubat 2001)’ye kadar otuzun üzerinde sûfi hakkında bilgiler bulunmaktadır.
  2. Tasavvufun Günümüz Dünyasındaki Yansımaları: Bu bölümde Tasavvuf ve Psikoterapiler ile S. Hüseyin Nasr’ın Modem Dünyada Geleneksel İslâm, Muhyiddin Şekur’un Su Üstüne Yazı Yazmak [2]/ Abdulkadir es-Sûfî’nin Gariple­rin Kitabı[3]  gibi eserleri ve konulara ilişkin resimler mevcuttur.
  3. Sufi Kütüphanesi: Türkçe telif ve tercüme eserler ve yazarlarının isimleri ile bazı eserlerin tanıtımları yapılmıştır.
  4. Görsel Kütüphane. Burada, tasavvufla ilgili resimler, Allah dostlarının tür­belerinden görüntüler, hat levhalarıyla tasavvuf ve tasavvuf eksenli bazı suretler alt başlıkları bulunmaktadır.

Son olarak da, bazı tasavvufî linkler bulunmaktadır.

Site, son güncellemede, ilk sayfasında Münir Derman’m Ankara’nın Memlûk köyünde bulunan mezarının resmini sunmaktadır.

Bu sitenin sonunda bulunan “Linkler” bölümünü seçtiğimizde, karşımıza geniş kapsamlı bir menü sunulmaktadır ve 25 başlık bulunmaktadır.
Bunların bazıları şöyledir: Sırçasaray, Sufism’s Many Paths, Naqshbandi Sufi Way, Halveti-Cerrahi, Murabitun-Abdulqadir es-Sufi, Ibn Arabi Society, Yunus Emre, Menzil, Rufai, Altı­noluk Dergisi,
Tasavvufla İlgili Sorular ve Cevaplar ve İnternet’teki Sufi Sayfaları.

Yukarıdaki seçeneklerden “Tasavvufla İlgili Sorular ve Cevaplar’’ı seçerek Prof. Dr. Hasan Kâmil Yılmaz’ın günümüzde tasavvufla ilgili en çok sorulan so­rulara vermiş olduğu cevaplara ulaşma ve bunları kendi bilgisayarınıza indirme imkânına sahip olabilirsiniz.

Akademik Tasavvuf Dersleri

Tasavvufa karşı dışardan yapılan eleştiriler bir yana, gerçek sûfiler yüzyıllar­dan beri iç kontrol mekanizmasını işleterek özeleştiride bulunmayı bir erdem olarak görmüşlerdir. İslâm’ın ruhuna ters gibi anlaşılabilecek tavır ve sözlerden sakınmışlardır.

Bu gün sadece ülkemizin değil, bütün İslâm ülkelerinin ve hatta tüm dinlerin ortak fenomeni olan mistik düşünce ve yaşantı şekli, modern insanın cendere gi­bi kendisini sıkan madde ve maddecilikten kaçış ve ruhunu tatmin sığınağı ola­rak gözükmektedir. Bu açıdan medyada sürekli olarak kötü örneklerinin sergilendiği tasavvuf ve tarikatların, akademik olarak nasıl ele alındığını görmek için, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Ana Bilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. Osman Türer ve Yard. Doç. Dr. Cengiz Gündoğdu’nun Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerine okuttukları dersleri ve bunların kısa içeriklerini gör­mek için www.atauni.edu.tr/enstituler/sosweb/Derslerilaliiyattemelislbiltasavvuf.htm adresini kısaca tanıtalım:

Yukarıdaki adreste, Prof. Dr. Osman Türer ve Yard. Doç. Dr. Cengiz Gündoğdu tarafından Yüksek Lisans ve Doktora dersi olarak okutulan ders isimleri, ders kodları, kredileri verildikten sonra bu derslerin muhtevası hakkında kısa bilgiler sunulmaktadır. Bir örnek olması amacıyla ders isimlerini sunalım:

Yüksek Lisans Dersleri:

  1. Tasavvufî Eğitim
  2. Tasavvuf! Edebiyat
  3. Tasavvuf İlmi
  4. Tasavvufî Metinler
  5. Türk Kültür Tarihinde Tasavvuf
  6. Tasavvuf Tarihi
  7. Islâm Tarikatlan
  8. Çağdaş Tasavvufî Hareketler
  9. Tasavvufî Istılahlar
  10. Tasavvuf Psikolojisi
  11. Tasavvufî Ahlâk
  12. Tasavvuf Felsefesi
  13. Tasavvuf ve Toplum

Doktora derslerinde de, aynı derslere ilâve olarak “Tasavvufî Müesseseler” dersi okutulmaktadır.

Tasavvuf Araştırmacıları ve Tezler

Türkiye’de Tasavvuf alanında çalışan Akademisyenlerin telefon ve e-mail ad­reslerine, tasavvuf alanında yapılan Yüksek Lisans ve Doktora tezlerine, Mısır ve Suudi Arabistan’da Tasavvuf alanında yapılan Yüksek Lisans ve Doktora tezleri­ne, tasavvuf araştırmalarındaki son durum ve İLAM Kütüphanesinde bulunan ki­taplara ulaşmak için Ali Namlı tarafından hazırlanan www.angelfire.com/al/namli/ adresine müracaat etmeniz yeterlidir.

Sitede, Dr. Dilâver Gürer’in de katkısıyla hazırlanan Mısır ve Suudi Arabis­tan’da Tasavvuf alanında yapılan 199 Yüksek Lisans ve Doktora tezinin zikredil­mesi araştırmacılar için büyük bir imkân ve kolaylık sağlamaktadır.

Tasavvuf konusunda Türkiye’de yapılan tez çalışmalarına ulaşmak için Yük­sek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından hazırlanan www.yok.gov.tr adresinden de istifade edilebilir.[4] Örneğin, bu adreste bulunan tez tarama bölümünde ”tasav­vuf’ kelimesi üzerinden 172 tez ismi ve bunların katalog tanıtımlarına ulaşma im­kânına sahip olabilirsiniz.

İnternet’teki Tasavvufî Linkler

Tasavvuf ve Sûfizmle ilgili linklere İnternet’te birçok adresten geçiş yaparak ulaşmak mümkündür.
Çeşitli arama motorları üzerinden yaptığımız araştırmala­ra göre en kapsamlı adres listesi[5] şu şekildedir:

Abjadiyyah Malay Martial Arts, Sufısm and Sünni

http://www.geocities.com/pgssajkni/abjad.html or http://www.abjadkelantan.tsx.org

Ahi-i Allah (People of Allah)

http://www.peopleofallah.org Ahmed Baki’s Sufısm and Science Page http://www.ahmedbaki.com

Almiraj Sufi Books

http://www.almirajsufibooks.com.au/

Alif Publishing: Books on the Sufi Tradition http://www.rappinc.com/786SUFI/

Allah-Sufism-Islam from author Ahmed Hulusi

http://allah-sufism-islam.com/ or http://www.ahmedhulusi.com alt.fan.jalaludin newsgroup

http://sunsite.unc.edu/usenet-i/groups-html/alt.fan.jalaIudin_rumi.html

Amir Khusro Dehlavi website (Sufi poet from 13th century.)

http://www.angelfire.com/sd/urdumedia/index.html

Aouliya Foundation (Qadiri-Chishti tariqa in Melbourne, Australia) http://www.angelfire.com/az2/aouliyafoundation/index.html

Australian Centre for Sufîsm

http://www. australiansufıcentre. org

Baba Farid website

http:// www.babafarid.com/

Barzakh Foundation Homepage

http://www.geocities.com/yayasan_barzakh

Barzakh Foundation: Sufı Healing for AIDS patient

http://www.geocities.com/yayasan_barzakh/aidsbrze.htm

Bawa Muhaiyaddeen Fellowship http://www.bmf.org

Belgilini Sufi Center (in Flemmish and French)

http://home.worIdonline.be/~appeIs/SOEFI-ORDE&ORDRE-SOUFI.html

Book of Soul by 17 century Saint Hazat Sultan Bahoo (R.A)

http://risala-roohi.tripod.com

BOOKWEAVER: Books For The Mind Body and Spirit

http://www.bookweaver.co.uk

Centro Naqshbandi de Psicologıa Transpersonal (Argentina)

http://www.recuerdo.com

Paul Cheneours Sufi Music site

http://www.egnet.co.uk/clients/music/rgm.html

A Cherag’s Library — links to sacred scripture from many traditions intended lor use by the Cherags of the Church and of ali churches founded by Hazrat İnayat Khan

http://www.cheraglibrary.org/

Chishti Qadhiri order

http://www. geocities.com/Athens/Olympus/5352 Darqawiyya/Shahdiliyyah

http://www.geocities.com/Atliens/Delphi/6588/dhikr.html

David and Chandra’s Qawwali Page

http://cliandrakantlia.com/articles/indian_music/kawali.html

Dziqr

http://msnhomepages.talkcity.com/DhamiaDr/dziqr/english.htm http://msnhomepages.talkcity.com/DharmaDr/dziqr/hu.html

Gharibnawaz (Indian Chisti Sufi Çenter)

http://www.gharibnawaz.com/

Gohar Shahi

http://www.goharshahi.com

The Golden Sufi Center-Events and Publications

http://www.GoldenSufi.org

Gurdjieff and Sufi Paths

http://www.angelfire.com/ca3/gurdjiefFsufi/

Haqqani Foundation homepage

http://www. naqshbandi. net/haqqani/

Hazrat Nizamuddin Spiritual Foundation:

http://www.angelfire.com/ca/sufi/page5.html

“The Heart of True Love”

http://www. wic.net/sche vene/truelove .htm

The HU Page

http://members.aol.com/hu4wahz/hu/index.html Ibn Arabi Society

http://www.ibnarabisociety.org

Giardino della Conoscenza

http://www.sufi.it/index.htm

International Association of Sufism

http://www.ias.org

ISHK

http://www.sufis.org

Islam Understood & Wisdom (from Indonesia)

http://www.angeIfire.com/il/Nalapralaya/

Islami Roohani Mission (Naqshbandiya Mujaddedıya tareeqah)

http://www.al-niaqsood.org http://www.geocities.coni/muaz_niazi

Islamic Bookstore: Islamic Mysticism section

http://IslamicBookstore.coni/islamic_books/islaniicmysticism.shtml

ISRA: Islamic Studies and Research Association

http://www.angelfire.com/sc/ISRA/

Jamil Islamic Center Of California — Naqshbandi Haqqani Order

http://www.jamil.com/jic

Jerrahi-Halveti Webpage

http://www.geocities.com/Athens/4044/

Konya, Turkey pictures (including Rumi’s tomb)

http://www.ege.edu. tr/Turkiye/si/Konya.html

KOTKU Education, Friendship and Assistance Foundation (Naqshbanditariqa)

http://www.aitco.com/kotku/

Khusro: Videos for sale of Amir Khusro’s Music

http://www.angelfire.com/sd/urdumedia/video.html

“La Rosa Mystica”

http://www.wic.net/schevene/rosa.html

Madrassa -i- Towheed Homepage

http://hometown.aol.com/hsabit/index.html

Makhdoom’s Quality Quest

http://home4.pacific.net.sg/makhdoom/

(See pages on İslam, shah, sufısm, poetry, and sindh)

Masjid al-Farah

http://www.ashkijerrahi.com

Meem Connection

http://www.meeni.freeuk.com

Mevlevi Order of America

http://www.hayatidede.org

Mevlevi-Order in Germany

http://www.mevlevi.de

Moon over Medina (Sufı Bookstore)

http://www.moonovemiedina.com

Movimento Sufı Internazionale in Italia e Ticino” (Offıcial Italian representative of The International Sufı Movement, under the guidance of Shaikha Dahnya Bozzini-van Gelder,

e-mail: dahnya@freesurf.ch)

http://members.nbci.com/sufi_mov/

MTO Shahmaghsoudi website

http://mto.shahmaghsoudi.org

Murabitun Worldwide Movement

http://www .geocities.com/Athens/Delphi/6588

Muridiyya International: Sufi school of Shaykh Abdoulaye Dieye http://freespace.virgin.net/isniael.essop/

Sufi Musfaad homepage

http://www.angelfire.com/md/sufismusfadharidas/index.html Naqshbandi Center in Argentina

http://www.geocities.com/TheTropics/Resort/4212/index.html

Naqshbandi.com – İslam in its true form

http://www.naqshbandi.com/

Naqshbandi-Center of Sheikh Nazım Efendis Murids (in German)

http://www.osmanische-herberge.de

Naqshbandia Dargah of India/Pakistan: Luari Sharif

http://www.luarisharif.com

Naqshbandi Foundation for Islamic Education

http://www.nfie.com/

Naqshbandi Order (Shaykh Mahmud Es’ad Coşan of İstanbul)

http://aitco.com/-islani/index.html

http://npdl.ufes.br/~odilea/smhome.html

Naqshbandi-Haqqani Homepage

http://www.naqshbandi.org/

Nimatullahi Sufı Order (Khaniqah Nimatullahi) – Contains the principles and practices of the Nimatullahi Sufi Order. Includes books on Sufısm, the Sufı magazine, poetry and music.

http://www.nimatullahi.org

Ni’matullahi-Safî ‘Ali Shahi Sufi Order

http:// welcome.to/safi Khaniqah Nimatullahi Sydney Homepage

http://members.optushome.com.au/yahu/sufipage.html

Sufi homepage in German language. There are sayings and definitions of traditional and actual sufi-masters about sufısm, a (German) bibliography, a musical example, and informations about the Nimatullahi sufi order.

http://www.rrz .uni-koeln.de/-a0158/sufısmus

Nur Ashki Jerrahi Sufi Order

http://www. ashki jerrahi.com

Oveyssi Sufism (see MTO Shahmaghsoudi)

Parole Soufıe (in French )

http://niembres.tripod.fr/mourad/index.html

Pearl Publishing House

http://www.pearlpublishing.com

Petama Project (International Sufi Movement)

http://www.petama.ch

Polish Naqshbandi Mujaddidi group

http://republika.pl/sufisni/ http://www.geocities.com/as_saramowicz

Postcards from the Path

http://www.sufi-net.com/

Qadiri-Nushahi Homepage

Distribution of rare Dhikr on audio cassettes from around the world

http://www.crosswinds.net/-sajad/

Qadiri Rifa’i Order

http://www.qadiri-rifai.org

Qalandariya (Sheikh Baba Sultan)

http://comniunity-2.webtv.net/EGiltinan/BisniiIlali/

Radiant Valley Association – Tariqat Nabvi Gul Nur Jehaniya

http://www.angelfire.com/ca2/inysticalpathwaynurhu/index.html

Rifai-Kadiri-Arusi Tariqas

http://www.rifai-kadiri.org/

Rubaiyat of Omar Khayyam

http://www.armory.com/~thrace/ev/siir/Oniar_Kliayyani.html

Rubaiyat of Omar Khayyam

http://www.proniotionalguide.com/ok

Rumi html file, about his life and a collection of poems

http://www.annory.com/–thrace/sufi

Rumi’s Spintual Path

http://ccnet.coni/-rudra/runii/rumi.htm

A Mevlana Jelauddin Rumi home page: Shamsuddin’s Homestead in the Internet Wil- derness

http ://www.geocities. com/TheTröpics/ ] 889 A tribute to Rumi

http://www.zbnet.com/mmi

Russian Sufi page

http://postman.ru/~dervish

Saraswati Society (Mevlevi Whirling in Great Britain)

http://www. btintemet.com/~saraswa ti .soc/

Seattle Area Sufı Order International Community Page

http://members.aol.com/seattlsufı/

Serving the Guest: An Online Sufi Cookbook

http ://www.superluminal.com/ cookbook/

Shadhiliyyah Sufi Çenter of North America

http://www.sufipatli.org

Shaduli Sufi Center for Healing and Mystical Studies

http://www.shadhuli.org

Shahmaghsoudi Sufism (see MTO Shahmaghsoudi)

Sidi shaykh muhammad al-jamal ar-rifa’i as- shadhili’s teachings:

http://www.sufimaster.org

Story Park: Sufi stories, poetry and more

http://www.zensufi.com

Sufi and Rumi Links

http://www.chattanoagn.net/baylor/acadeinic/english/studentwork/ruini/Sufı%20and%20Rumi%20

Links Sufi Book Catalog

http://www.sufibooks.com

Sufi Center Bookstore

http://www.rosanna.com/shop.htm

Sufi Circle (MSN Community for ahlus-Sunnah wal Jammah Sufıs)

http://communities. msn.com/sufıcircle

Sufi Compassion

http://www .mysticalnotion.com/sufıcompassion/mainpage.htm

Sufi Healing Order

http://sufihealingorder.org

Sufi Order of the West

http://www.sufiorder.org

Sufi Saint Pir Aboo Bakar Shah

http://www.sufipabs.cjb.net

Sufi Study Circle of tire University of Toronto (Canada)

http://www.campuslife.utoronto.ca/groups/sufi/

Mirror site: http://muslim-canada.org/sufi/

Sufi Traditions

http://www.webcom.com/~gnosis/sufi.mystica.html

Sufism’s Many Paths

http:// www.arches.uga.edu/-godlas/Sufısm.html

Swiat Sufi/Tariqa Naqshbandi Poland

http://republika.pl/sufism/

Tabala Wolof: Sufi Drumming of Senegal (information about a recording.)

http://www.rootsworld.com/rw/villagepulse/tabala.html

Tasavvuf & Sufiler (Turkish)

http:// www.sufism. 20m. com/

English version: http://www.sufisiii.20in.com/sufi.html

Tazkirah Site (in Malaysian) http://tazkirah. dk3 .com/

Threshold Society, Mevlevi Order, publications by the Helminskis

http://www.sufism.org Threshold Society, Mevlevi Order (in Dutch)

http://denboer-s.tripod.com

Tijani Home Page: Information about The Tariqa Tijaniyya, Shaikh Ahmad Al-Tijani (RA), Shaikh İbrahim Niasse (RA), Shaikh Hassan Cisse and The African American Islamic Institute, Inc.

http://www.geocities.com/Atl’iens/9189

Traingle Sufi Center

http://www.universalsufism.com/

Project Turuq Intercultural

http://skyboom.com/786rasliidaltaliq/

Tiıe Winged Heart

http://www.ilhawaii.net/-heinsite/winghart.litml

Zahuri Sufı Website

http://www.j-morris.dircon.co.uk/

ZenSufı Park

http://www.zensufl.com

Sonuç

Bu tanıtım yazısında konu çok genel ve ana hatlarıyla ele alınmıştır. Ancak buna rağmen yukarda zikredilen adresleri ziyaret eden okuyucular yüzlerce re­sim ve belge yanında bir çok kitap içeriklerine ulaşma ve yabancı ülkelerdeki akademisyen ve tasavvufî gruplarla e-mail ile görüşme ve hatta bilgi alma imkâ­nına sahip olacaktır. İleriki sayılarda, kitap tanıtımları gibi, sadece bir site ele alı­narak geniş bir şekilde tanıtılmaya çalışılacaktır.

1 Abdulkadir es-Sııfi, Yüz Basamak (çev: Yusuf Tatlısu), İst. 1982.

2 Muhyiddin Şekur, Su Üstüne Yazı Yazmak (çev: Senai Demirci-Sevin Okyay), İst.1998.

3 lan Dallas (Abdulkadir es-Sufi), Gariplerin Kitabı (çev: İsmet Özel), İst. 1987.

4 Bu konuyla ilgili ülkemizde en geniş kapsamlı çalışma, Doç.Dr. Mustafa Aşkar tarafından yapılmıştır Kaynaklan Açısından Tasavvuf Tarihi Literatürü”, (Ankara 2001) isimli bu çalışmada, ilk dönemlerden günümüzü kadar yazılan tasavvufun temel kaynaklarının tanıtımları yanında, konuyla ilgili süreli yayınlar, bilimsel çalışmalar (Doçentlik, Doktora, Y. Lisans tezleri, makaleler ve kitaplar), meşhur sûfilerin vefat tarihleri ve tasavvuf araştırmacıları için kütüphanelerde kullanılan Dewey On­lu tasnif sistemi yer almaktadır

5 Bu liste, toplu hâlde İnternet’te mevcut olup tarafımızca hazırlanmamıştır.

Yazar

Siteyi Ziyaret